• Sceariusz
  • Publikacja: 05.02.2016
  • Edycja: 06.02.2016
  • 0 
Wielokulturowy kalendarz biblioteki: Włącz różnorodność przez cały rok!
Wielokulturowy kalendarz biblioteki: Włącz różnorodność przez cały rok!

  • Budżet działania: 0 zł
  • Czas przygotowania: 5-10 dni
  • Czas trwania: 1-5 dzień
  • Liczba organizatorów: 1-10
  • Liczba uczestników: 500-1000
Pomysł na działanie

Na czym polegało przedsięwzięcie?

Tworząc kalendarz, zakładamy, że na wielokulturowość składają się dwie uzupełniające się perspektywy, zwane dalej „ścieżkami”: (1) różnorodność – rozumiana jako uczenie się o innych kulturach i religiach czy też pokazywanie kultury własnej, (2) równość – rozumiana jako przeciwdziałanie stereotypom, uprzedzeniom i dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne, narodowe, wyznanie itp.

Tworzenie wielokulturowego kalendarza polega na szukaniu pomysłów, w jaki sposób obie ścieżki uwzględnić w działaniach biblioteki przy okazji:

tradycyjnych świąt i zwyczajowych wydarzeń – w tym przypadku organizujemy znane wydarzenia w nowej formule i zastanawiamy się, co ma wspólnego wielokulturowość z Walentynkami czy Dniem Dziecka. W grudniu na przykład możemy tworzyć wielojęzyczne kartki świąteczne adresowane do mieszkających w Polsce historycznych mniejszości etnicznych (ścieżka różnorodność). W marcu natomiast – z okazji Dnia Kobiet – zorganizować spotkanie, podczas którego użytkowniczki dowiedzą się o międzynarodowej genezie tego święta, poznając jego feministyczny i równościowy charakter (ścieżka równość). Dzień Kobiet może też być okazją do promowania twórczości pisarek z całego świata, a przy okazji pokazywania, jak wygląda świat kobiet w Nigerii, Indiach czy państwach arabskich (ścieżka różnorodność).

wydarzeń specjalnych – w tym przypadku organizujemy wydarzenie, którego biblioteka dotąd nie obchodziła. Takim wydarzeniem może być np. Światowy Dzień Uchodźcy (ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych 20 czerwca), by uwrażliwiać i uczyć o potrzebach i perspektywie ludzi, którzy nawet jeżeli nie są naszymi sąsiadami (a to będzie się w najbliższym czasie zmieniać), to wciąż możemy mieć wpływ na to, w jaki sposób się o nich mówi (reagując na mowę nienawiści) i pomaga (wspierając określone organizacje, np. Fundację Ocalenie).

Scenariusz opracowany przez Maję Brankę w ramach realizacji zadania "Ogólnopolski kongres bibliotek: Włącz różnorodność!", dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura – Interwencje 2015.

Dlaczego warto?

Przygotowanie wielokulturowego kalendarza włączy temat wielokulturowości w działanie biblioteki w sposób systematyczny. To rozwiązanie dla tych bibliotek, które szukają pomysłu na przewodni temat swoich działań i wydarzeń. To także (a może - przede wszystkim) - inspiracja dla tych, którzy chcą prowadzić wartościowe działania podejmujące w niestereotypowy sposób temat wielokulturowości i różnorodności oraz promujące równość i przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na narodowość i pochodzenie etniczne.

W trakcie przygotowania

POTRZEBY LOKALNE

Zastanów się, jakie widzisz wielokulturowe wątki w swoim otoczeniu – inaczej mówiąc, jakie są powody, żeby zająć się wielokulturowością w twojej bibliotece właśnie. Nie trzeba mieć specjalnych powodów – samo dowiadywanie się o innych ludziach i ich kulturach jest wystarczająco ciekawe, żeby to zrobić. Im więcej będziesz mieć rodzajów motywacji, tym więcej pomysłów na działania.

Przejrzyj gazety i lokalne serwisy: To zwykle dobre źródło, żeby dowiedzieć się, jakie są lokalne trudności i wyzwania związane z wielokulturowością (obawy przed uchodźcami? zniszczony kirkut? zniszczone dwujęzyczne tablice?). Raport nt. mowy nienawiści w Polsce (Mowa nienawiści: Raport z badań sondażowych, Warszawa: Fundacja Stefana Batorego, 2014) wskazuje, że najbardziej szkalowaną grupą etniczną są muzułmanie. Niedawna dyskusja na temat przyjęcia do Polski uchodźców z Syrii pokazała, jak niewiele wiemy o tej religii i tym kraju – na pewno jest potrzeba, żeby się tym zająć.

Zapytaj użytkowników: Seniorów o to, jak wyglądała okolica przed wojną, kto był i zniknął z życia społeczności, czy też jak radzą sobie z emigracją własnych dzieci? Młodzież – czego potrzebuje, żeby bezpiecznie i odważnie czuć się w coraz bardziej globalnym świecie?

Zobacz, jacy nowi mieszkańcy pojawiają się w twoim mieście: Zapytaj imigrantów zarobkowych, uchodźców czy turystów, czego potrzebują, żeby im się dobrze mieszkało/odwiedzało twoje miasto?

Zastanów się nad lokalną historią: Co się często wspomina? A co znika z przestrzeni, a często i z pamięci mieszkańców?

ZASOBY

Zanim zaczniecie planować poszczególne miesiące:

Zastanów się, jakie wielokulturowe zasoby masz w swoim otoczeniu. Czy są to pasjonaci lokalnej historii, osoba odznaczoną medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, podróżnik, imigranci, przedstawiciele mniejszości etnicznej lub religijnej mieszkający w okolicy?

Przejrzyj zasoby internetowe. Kilka przydatnych stron internetowych podajemy w tym scenariuszu, kolejne znajdziesz na końcu publikacji Wielokulturowa biblioteka.

Nawiąż kontakt z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się tematyką wielokulturowości. Zwykle chętnie coś podpowiedzą, a często też poprowadzą zajęcia czy prześlą gotowe materiały.

W trakcie realizacji

KONCEPCJA I SCENARIUSZE WYDARZEŃ

Wypisz tradycyjne święta i spotkania, które zwykle organizujecie w ciągu roku, od stycznia do grudnia. Następnie poszukaj informacji nt. okolicznościowych dni związanych z wielokulturowością, np. wpisując w wyszukiwarce internetowej hasło „Międzynarodowe Dni i Tygodnie ONZ”. Spośród wszystkich wydarzeń (zobaczysz, jak wiele ich jest) wybierz te, które uważasz za najciekawsze, na których realizację macie pomysł i dostępne zasoby. Tutaj wasza twórczość jest nieograniczona. Baw się niejednoznacznością – w ramach Wielkanocy zorganizuj spotkanie nt. Wyspy Wielkanocnej i potraktuj to jako przyczynek do rozmowy o kolonializmie (link do gotowego scenariusza poniżej). Dzień Kobiet potraktuj jako Dzień Praw Kobiet i pokaż perspektywę globalną. Z okazji wakacji zrób spotkanie o odpowiedzialnej turystyce (inspiracje: turystykaodpowiedzialnie.pl, post-turysta.pl).

HARMONOGRAM

Wpisz w kalendarz poszczególne wydarzenia i działania, np. wpisując w kolejne kolumny: (1) datę wydarzenia, (2) tytuł wydarzenia i jego ideę, (3) grupę docelową, (4) ścieżkę (równość bądź różnorodność) i (5) potrzebne materiały, ludzi których warto zaprosić itp. Dodanie kolumn „grupa docelowa” i „ścieżka” pozwoli ci kontrolować, czy organizujesz wydarzenia dla wszystkich grup wiekowych i czy dbasz o to, aby realizować obie ścieżki.

DZIEL SIĘ WIEDZĄ, MNÓŻ POMYSŁY!

Informacje dodatkowe

• Zanim zaczniesz działać – przemyśl to.

• Pamiętaj, że odpowiedzialne promowanie wielokulturowości to łączenie i przeplatanie dwóch perspektyw i ścieżek merytorycznych: równości i różnorodności.

• Pamiętaj, że wielokulturowość w Polsce to dostrzeganie jednocześnie dwóch perspektyw: historycznej (mniejszości historyczne mieszkające tu od dawna) oraz współczesnej (migranci i uchodźcy, którzy przybywają obecnie do Polski i potrzebują wsparcia w zaadaptowaniu się do życia w nowych warunkach kulturowych i/lub religijnych).

• Pamiętaj o czterech filarach wielokulturowej biblioteki 4W (ich opis znajdziesz w podręczniku Wielokulturowa biblioteka na s. 21-23) – kalendarz, który realizuje obie ścieżki to świetne narzędzie włączania, wzmacniania, współpracy i uwidaczniania grup mniejszościowych.

• Uważaj na stereotypy – niezwykle łatwo wpaść w pułapkę „cepeliady”, zwłaszcza przy ścieżce związanej z promocją różnorodności. Wyjaśnienie pojęcia „cepeliada” znajdziesz w podręczniku Wielokulturowa biblioteka w rozdziale dotyczącym komunikacji i promocji (s. 53).

Źródła wiedzy, materiałów i inspiracji znajdziesz w scenariuszu zamieszczonym w serwisie biblioteki.org.